Dieta zgodna z grupą krwi to kontrowersyjna, ale popularna koncepcja dietetyczna, według której sposób odżywiania powinien być dopasowany do genetycznie uwarunkowanej grupy krwi: 0, A, B lub AB. Zwolennicy tej teorii twierdzą, że grupa krwi wpływa na metabolizm, trawienie i odporność organizmu, dlatego powinniśmy wybierać produkty „zgodne” z naszym typem krwi. Jednak z naukowego punktu widzenia brak jest wiarygodnych dowodów potwierdzających skuteczność tej metody.
W tym artykule wyjaśniamy, na czym dokładnie polega ta dieta, skąd wzięły się jej założenia i czy faktycznie grupa krwi A powinna unikać bananów. Omówię również, jakie produkty są zalecane, a jakie niewskazane dla osób z grupą A, i odpowiem na pytanie, czy stosowanie diety zgodnej z grupą krwi ma rzeczywisty sens.
Czy grupa krwi ma wpływ na dietę?
Teoria diety zgodnej z grupą krwi została spopularyzowana przez Petera D’Adamo – amerykańskiego naturopatę, który w książce „Jedz zgodnie ze swoją grupą krwi” (1996) przedstawił założenia tej koncepcji. Według niego:
- osoby z grupą krwi 0 to „myśliwi” – najlepiej czują się na diecie wysokobiałkowej, z dużą ilością mięsa,
- osoby z grupą A to „rolnicy” – najlepiej funkcjonują na diecie roślinnej, podobnej do wegetariańskiej,
- osoby z grupą B to „koczownicy” – mają rzekomo bardziej elastyczny metabolizm,
- osoby z grupą AB to „enigmatyczni” – mogą łączyć cechy grupy A i B.
D’Adamo twierdzi, że niektóre pokarmy zawierają lektyny – białka, które mogą wchodzić w reakcje z antygenami grup krwi, co ma powodować różne reakcje immunologiczne. Dlatego unikanie „niewłaściwych” produktów ma rzekomo poprawiać zdrowie, odporność i metabolizm.
W praktyce jednak brakuje jednoznacznych, dobrze zaprojektowanych badań klinicznych, które potwierdzałyby teorie D’Adamo. Światowe organizacje żywieniowe, takie jak Academy of Nutrition and Dietetics, nie zalecają tej diety jako metody leczenia czy zapobiegania chorobom. Mimo to wiele osób zgłasza poprawę samopoczucia po zastosowaniu diety zgodnej z grupą krwi – co może wynikać raczej z eliminacji przetworzonych produktów niż samego dopasowania do grupy krwi.
Czego nie jeść przy grupie krwi A?
Dieta dla osób z grupą krwi A powinna – według założeń tej teorii – opierać się na produktach roślinnych, z ograniczeniem mięsa, nabiału i glutenu. Osoby te są postrzegane jako bardziej wrażliwe na stres i mające delikatniejszy układ trawienny. D’Adamo zaleca dla grupy A dietę niemal wegetariańską.
Produkty uznawane za niewskazane przy grupie A to m.in.:
- czerwone mięso (wołowina, wieprzowina, jagnięcina) – rzekomo obciąża układ trawienny,
- nabiał i produkty mleczne – mogą powodować nietolerancje i śluzotwórczość,
- pszenica i gluten – obwiniane za spowolnienie metabolizmu i zaburzenia trawienia,
- ziemniaki, pomidory, papryka, bakłażany – z uwagi na lektyny zawarte w warzywach psiankowatych,
- banany i pomarańcze – te owoce mają być zbyt śluzotwórcze dla organizmu grupy A.
Oczywiście, z naukowego punktu widzenia nie ma jednoznacznych dowodów na to, że osoby z grupą A nie powinny jeść np. pomidorów czy bananów, chyba że występują indywidualne nietolerancje pokarmowe.
Jakie owoce dla grupy krwi A?
W teorii diety grupy A zalecane są owoce o działaniu alkalizującym i o niskiej zawartości cukru. Preferowane mają być owoce o łagodnym wpływie na układ pokarmowy, bogate w antyoksydanty i błonnik.
Rekomendowane owoce dla grupy A:
- jagody: borówki, maliny, jeżyny,
- wiśnie, śliwki, morele,
- cytryny, grejpfruty,
- ananasy, figi, kiwi,
- jabłka i gruszki.
Unikać należy, zdaniem twórców teorii, owoców takich jak:
- banany – mają zwiększać wydzielanie śluzu,
- pomarańcze i mandarynki – rzekomo zakwaszają organizm i podrażniają układ pokarmowy,
- mango, papaja – uznawane za „nieharmonijne” dla grupy A.
Warto jednak podkreślić: w rzeczywistości osoby z grupą A nie mają przeciwwskazań do spożywania tych owoców, jeśli nie występują alergie czy nietolerancje. Ograniczenia wynikają wyłącznie z teorii D’Adamo, nie z oficjalnych zaleceń dietetycznych.
Dlaczego osoby z grupą krwi A nie mogą jeść bananów?
Zgodnie z koncepcją diety według grupy krwi, banany mają być niekorzystne dla osób z grupą A, ponieważ:
- zwiększają produkcję śluzu w układzie pokarmowym,
- mają działać lekko zakwaszająco na organizm,
- zawierają lektyny, które mogą rzekomo wpływać negatywnie na układ odpornościowy.
W praktyce jednak nie ma wiarygodnych badań, które potwierdzałyby takie działanie bananów u osób z grupą krwi A. Banany są bogate w potas, witaminę B6 i błonnik – składniki cenne w każdej diecie, o ile nie występują alergie.
Czy dieta zgodna z grupą krwi ma sens?
Dieta zgodna z grupą krwi może być skuteczna pod pewnymi warunkami, jednak nie ze względu na samą grupę krwi, a raczej z powodu ogólnej poprawy nawyków żywieniowych. Większość osób, które ją stosują, zaczyna:
- unikać przetworzonych produktów,
- spożywać więcej warzyw i owoców,
- ograniczać czerwone mięso i cukier.
To prowadzi do lepszego samopoczucia niezależnie od grupy krwi. Z naukowego punktu widzenia brakuje jednak dowodów na to, że dopasowanie żywienia do grupy krwi wpływa korzystnie na metabolizm czy zdrowie.
Wnioski z przeglądów systematycznych (np. recenzja z 2013 r. w „American Journal of Clinical Nutrition”) wskazują, że nie ma podstaw do rekomendowania tej diety jako strategii terapeutycznej lub profilaktycznej. Mimo to, jeśli dana osoba czuje się dobrze na takiej diecie i nie występują niedobory żywieniowe – nie ma przeciwwskazań, by ją kontynuować.
Dieta zgodna z grupą krwi to teoria nieoparta na rzetelnych badaniach naukowych, ale zyskała popularność dzięki prostocie przekazu i subiektywnym efektom, jakie odczuwają niektórzy jej zwolennicy. Osoby z grupą krwi A, według tej koncepcji, powinny ograniczyć mięso i produkty mleczne, unikać bananów i pomarańczy, a postawić na dietę roślinną z dużą ilością owoców i warzyw.
Nie ma jednak wiarygodnych dowodów na to, że grupa krwi determinuje reakcję organizmu na określone produkty. Z punktu widzenia dietetyki klinicznej najważniejsze są: indywidualna tolerancja, różnorodność, jakość produktów i unikanie przetworzonej żywności.
Jeśli chcesz spróbować diety zgodnej z grupą krwi – traktuj ją jako eksperyment, a nie jako jedyne słuszne podejście. Warto konsultować wszelkie zmiany z dietetykiem, by uniknąć błędów żywieniowych i niedoborów.
